UX یا تجربه کاربری را می توان اینگونه تعریف نمود که رعایت اصولی در طراحی قسمت های مختلف یک نرم افزار که در مجموع باعث شود کاربر نهایی به ساده ترین شکل ممکن با نرم افزار کار کند و تمایل به ادامه کار با نرم افزار در وی تقویت شود.
تجربه کاربری در طراحی انواع نرم افزار ها تاثیر گذار است.از طراحی و پیاده سازی وب سایت ها گرفته تا طراحی و پیاده سازی نرم افزارهای موبایل و همچنین نرم افزارهای بزرگ سازمانی.UX یا همان تجربه کاربری دارای مراحل زیادی است تا بتوان گفت این وب سایت تجربه کاربری خوبی دارد.اقدامات تجربه کاربری را می توان در چندین مرحله زیر دسته بندی نمود :
- شناخت حوزه فعالیت محصولی که قرار است تولید شود و شناخت مخاطبین و دسته بندی آن ها.
- تحلیل فرآیندهای محصول و ساده سازی مراحل انجام کامل فرآیندها.
- طراحی فرم ها و واسط های کاربری مورد نیاز و ساده سازی آنها با توجه به مخاطب سیستم
- گرفتن بازخورد از کاربران سیستم و اعمال تغییرات مورد نیاز برای بهتر شدن تجربه کاربری محصول تولید شده.
این چهار مرحله اصلی هر کدام می توانند دارای مراحلی در داخل خود باشند که در این نوشته می خواهیم به مفهوم کلی تجربه کاربری بپردازیم و در نوشته های آتی بحث را کامل تر کنیم.
سوال : تجربه کاربری چیست و چگونه می توان آن را پیاده سازی و اعمال نمود؟
این سوال را با یک مثال ساده بررسی کنیم.شما روزانه با افراد مختلفی سروکار دارید.بستگی به فعالیتی که دارید این افراد می توانند تنوع داشته باشند.مثلا یک برنامه نویس در طول روز با همکاران خود و همچنین دوستان و افراد خانواده می تواند تعامل داشته باشد.یک راننده تاکسی در طول روز با مسافران خود که افراد مختلف و متنوعی هستند سروکار دارد.همین دو شغل را با یکدیگر مقایسه کنیم.افرادی که یک برنامه نویس با آنها سروکار دارد بسیار محدودتر از یک راننده تاکسی است.یک راننده تاکسی در طول روز با افراد کاملا متفاوت از هم برخورد دارد.پس باید رفتار مناسب با افراد را نشان دهد و بتواند با مسافرهای مختلف، برخورد مناسب با آن شخصیت را داشته باشد.
نرم افزارها هم با هدف خاصی طراحی و پیاده سازی می شوند و مخاطبین خاص خود را دارند.برخی به صورت اختصاصی در حوزه خاصی، برخی به صورت سفارشی برای سازمانی و برخی نیز برای ارائه سرویس در دسترس عمومی قرار می گیرند.در طراحی و پیاده سازی هر کدام از این نرم افزارها باید استاندارد ها و سلیقه و سطح سواد مخاطبین سنجیده شود و طراحی مناسبی انجام شود.متوجه شدن همین موضوع و انجام کارهایی برای بهتر شدن و آسان تر شدن کار با نرم افزار را تجربه کاربری می گوییم.
تجربه کاربری یعنی اینکه ما توانایی و اطلاع کامل از شرایط داشته باشیم و بسته به این شرایط طراحی خود را انجام دهیم.پس مهارت UX نیازمند تجربه و سطح مهارت بالایی از درک شرایط است.یک UX کار باید بتواند مخاطب نرم افزار و همچنین هدف اصلی نرم افزار را درک کند و در این راستا کارهایی را انجام دهد تا بتواند تاثیر گذار باشد.برای همین داشتن ذوق و سلیقه در این امر بسیار مهم است.آشنا بودن با بحث های روانشناسی، ترکیب رنگ ها و ... باعث افزایش توانایی فرد و بهترشدن خروجی ها می شود.
تجربه کاربری در فاز طراحی واسط کاربری بسیار اهمیت دارد.برای مثال شما بارها با افرادی برخورد داشته اید که سطح سواد بالایی دارند ولی قدرت بیان و انتقال خوبی را ندارند.این مثال را با یک وب سایت فروشگاه اینترنتی مقایسه کنید که دارای کالاهای بسیار باکیفیت و قیمت مناسب است ولی واسط کاربری آن بسیار ضعیف و غیر تعاملی طراحی شده باشد.نتیجه مشخص است که کاربر تجربه خوبی در کار با این وب سایت نخواهد داشت و احتمال بازگشت وی و استفاده مجدد از وب سایت بسیار کاهش می یابد.چون کاربر نتوانسته ارتباط خوبی با وب سایت برقرار کند.
ما در طراحی نرم افزاهای که در دسترس عموم می باشند و به صورت رقابتی فعالیت می نمایند باید بسیار هوشمندانه و با وسواس اصول تجربه کاربری را رعایت نماییم و در طراحی و پیاده سازی نرم افزار مورد نظر همه اصول از قبیل در دسترس بودن، ساده بودن و ... را رعایت نماییم.ما برخی از کارها را نیز باید در مرحله توسعه نرم افزار یا توسعه وب سایت خود انجام دهیم.پس UX یک کار مداوم و مستمر است که باید در طول حیات یک وب سایت، نرم افزار موبایل و ... انجام شود.
سوال : آیا تجربه کاربری به صورت اکتسابی است یا باید در کلاس خاصی شرکت نمود؟به چه کسی می توان گفت که یک متخصص UX حرفه ای است؟
با توجه به توضیحات که در قبل از طرح این سوال داشتیم باید گفت که همه افراد نمی توانند یک متخصص UX ماهر شوند.فرد باید توانایی های مختلفی را در طول سالیانی کسب نماید و همچنین ذوق و سلیقه این کار را نیز در خود داشته باشد.همچنین تجربه ی کار با نرم افزاهای بسیار زیادی را در حوزه های مختلف داشته باشد تا بتواند تحلیل درستی انجام دهد و کارها و نحوه انجام آن ها را ساده تر نماید.
در این نوشته با کلیات و تعریف تجربه کاربری در طراحی و پیاده سازی نرم افزارها تا حدودی آشنا شدیم.در نوشته های آتی این بحث را با جزئیات بیشتر ادامه خواهیم داد.
